Biuletyny THTR z 2010 roku

***

***

Biuletyn THTR nr 133, październik 2010

Treść:

Kosztowny demontaż 12 reaktorów badawczych!

Operatorzy dużych elektrowni (VGB) również chcą dalszych, wysokich dopłat do HTR!

Stowarzyszenie handlowe CDU chce milionów dotacji na technologię upadłościową!

Bankructwo PBMR trwa nadal: korporacje zarabiają pieniądze, słaba płaca RPA!

Badania HTR w Niemczech od 2008 do dziś:

35 lat ochrony środowiska BI

Kosztowny demontaż 12 reaktorów badawczych!

Po raz setny musieliśmy przeczytać w mediach w sierpniu 2010 r.: „Wzrosły koszty demontażu byłego reaktora badawczego”.

Chodziło o bardzo mały wysokotemperaturowy reaktor toru (THTR) w Forschungszentrum Jülich o mocy elektrycznej 13 MW, który był eksploatowany przez Arbeitsgemeinschaft Versuchsreaktor (AVR) w latach 1967-1988. Ale także 11 innych jądrowych obiektów badawczych w RFN będzie musiało zostać w przyszłości zdemontowanych.

AVR Jülich, moc elektryczna 13 MW:

Czy koszty demontażu 612 milionów euro wystarczą?

Już 14 stycznia 1 r. „Süddeutsche Zeitung” napisało: „Ubiegłego lata Federalny Urząd Kontroli zganił »katastrofalny przebieg projektu« i ostrzegł, że należy ponownie rozdzielić obciążenia. Operacje były nieaktywne od 2003 lat. Ochrona i likwidacja środki pochłonęły do ​​tej pory ponad 15 milionów euro.”

15 przedsiębiorstw dostarczających energię (EVU), jako udziałowców AVR, zostało przytłoczonych czasochłonnym i skomplikowanym demontażem i przeniosło dalszą odpowiedzialność na Energiewerken Nord (EWN) GmbH. Mimo, że koszty całkowicie wymknęły się spod kontroli, władze plotkowały w komunikacie prasowym z 15 września 9 o dacie „ceremonii zawieszenia wiechy dla ogromnego śluzy materiałowej”.

Dziś stały się cichsze i nie lubią już mówić o kosztach i komplikacjach, bo przy demontażu najmniejszy THTR przyćmiewa wszystko, co było do tej pory: „W tym celu trzeba przewieźć 2100-tonowy kontener siedmioma dźwigami oraz zjeżdżalnia do transportu poduszek powietrznych W nowej lokalizacji ma pozostać tam przez 60 lat, po czym zostanie rozebrana przez roboty i przeniesiona na składowisko.Kompleksowa procedura jest konieczna, ponieważ gleba pod reaktorem jest skażona radioaktywnie. Aby utrzymać szkody w granicach, jeden Skażenie sięga wypadku w 1978 roku, kiedy problem z generatorem pary Strontium-90 skaził glebę.

Około 300.000 152 kulek z wypalonym paliwem, które są przechowywane w 2013 pojemnikach na kółkach w magazynie tymczasowym w Jülich, jest również drogich dla podatników. Te kontenery Castor będą wkrótce musiały zostać przeniesione do tymczasowego magazynu jądrowego w Ahaus, ponieważ pozwolenie na ich utylizację w Jülich jest tylko do XNUMX r. "(1).

W międzyczasie obciążenia finansowe osiągnęły zawrotne wyżyny: „Rząd niemiecki szacuje teraz koszty poniesione na likwidację i demontaż na 612 mln euro. Pierwotnie przewidziano w budżecie 399 mln euro” (2). Ale to jeszcze nie koniec historii. W samym zbiorniku ciśnieniowym reaktora radioaktywność musi opadać na kilka dziesięcioleci, zanim prace będą mogły być kontynuowane w tym momencie. Koszty te nie mogą być uwzględnione w poprzedniej kalkulacji i nadal dają dużo miejsca na wcześniej niewyobrażalne stopy wzrostu. Koszty muszą zostać podzielone między rząd federalny i kraj związkowy Nadrenia Północna-Westfalia w stosunku 70 do 30 (3).

Te finansowe, polityczne i techniczne spory to tylko mały przedsmak tego, co ma nadejść. W ciągu najbliższych 10 lat w RFN zostanie zdemontowanych 11 kolejnych jądrowych obiektów badawczych. Poniższe informacje zostały zaczerpnięte z informacji przekazanych przez rząd federalny w odpowiedzi na wniosek Bundestagu (druk 17/2646):

1. WAK (przetwórnia w Karlsruhe)

Zamknięcie w 1990 roku po 19 latach działalności. Demontaż 2010 do 2035. Wydatki BMBF (Federalnego Ministerstwa Edukacji i Badań) do 2009: 638 mln euro. Całkowite przyszłe wydatki: 675 mln euro. „Całkowite koszty likwidacji i demontażu szacuje się przez operatora na 2,6 mld euro (stan na 2007 r.)” (4).

2. KNR II (kompaktowa elektrownia jądrowa chłodzona sodem) Karlsruhe

Część programu szybkiej hodowli (system 20 KW). Zamknięcie w 1991 r. Wydatki BMBF do 2009 r.: 189 mln euro. Całkowite przyszłe wydatki: 26 mln euro.

3. MZFR (wielofunkcyjny reaktor badawczy) Karlsruhe

Chłodzony ciężką wodą i moderowany reaktor wodny ciśnieniowy (58 MW). Zamknięcie w 1984 r. Wydatki BMBF do 2009 r.: 164 mln euro. Całkowite nadchodzące wydatki: 27 mln euro.

4. HDB (Główny Departament Firm Dekontaminacyjnych) Karlsruhe

Centralna instalacja do przetwarzania i kondycjonowania substancji promieniotwórczych. Wydatki BMBF do 2009 r.: 102 mln euro. Łączne nadchodzące wydatki: 452 mln euro

5. MAREN / FRG 1 + 2, Geesthacht

Źródło neutronów do badań materiałowych. FRG 1 zostanie wyłączony od czerwca 2010. Trwa planowanie demontażu. Całkowite wydatki BMBF do 2009 r.: 24 mln euro. Łączne nadchodzące wydatki: 83 mln euro

6. Projekty FZJ (m.in. Merlin), Jülich

W 2006 roku zamknięto reaktor badawczy. W przeciwnym razie pozostałe terminy od 2010 do 2014 roku. Całkowite wydatki BMBF do 2009 roku: 106 mln euro. Całkowite przyszłe wydatki: 70 mln euro.

7. FRJ-2 (DIDO), Julich

Reaktor ten działał od 1962 do 2006 roku. Pozwolenie na likwidację nie zostało jeszcze wydane. Planowany początek demontażu na 2012 rok. „Pozostały termin”: 2010 do 2017

8. Ogniwa chemiczne (CZ), Jülich

Zaprzestanie użytkowania naukowego z końcem 2009 roku. Planowane rozpoczęcie demontażu w 2012 roku. „Pozostały termin”: 2011-2015.

9. Duże gorące ogniwa (GHZ), Jülich

Demontaż infrastruktury, która nie jest już potrzebna. Planowany początek demontażu to 2012. „Pozostały termin”: 2011-2018.

10. WAK / EWN (reaktor badawczy FR-2), Karlsruhe

Reaktor o mocy 44 MW działał od 1961 do 1981 roku. "Demontaż reaktora badawczego, który obecnie znajduje się w bezpiecznej obudowie. Przełożony z powodu ograniczonego budżetu"!

11. WAK / EWN (ogniwa gorące), Karlsruhe

"Demontaż infrastruktury, która nie jest już potrzebna. Przesunięta ze względu na ograniczony budżet do tej pory"!

W dokumencie drukowanym 17/2646 z 26 lipca 7 r. rząd federalny określa łączne wydatki wymagane na „likwidację i demontaż obiektów jądrowych” na około 2010 mld euro dla rządu federalnego. Bazując na wcześniejszych doświadczeniach z takimi oficjalnymi informacjami, będzie ich znacznie więcej. Bazując na doświadczeniu z THTR Hamm, koszty wzrosną o wielokrotność podanej wartości.

Przypominamy, że poprzednie koszty THTR Hamm:

   2,045 mld euro kosztów budowy
+ 2,390 mld euro na badania
+ 0,425 mld euro na likwidację i zamknięcie do 2009 r. (5)

Energia atomowa jest nie tylko najbardziej niebezpieczną formą energii, ale także najdroższą. Rachunek za nieodpowiedzialne eksperymenty z badawczymi reaktorami jądrowymi pokryją zwykli ludzie przez kilka następnych dziesięcioleci. Z drugiej strony zarabiają firmy nuklearne. Tego chce ten rząd federalny. Przygotujmy jej gorącą jesień!

Anmerkungen:

1. Od: Aachener Zeitung z 27 sierpnia 8 r.
2. WDR od 25 sierpnia 8 r.
3. Zobacz „Reaktor na haku” w Okólnik THTR nr 104
4. Zobacz Wikipedię: http://de.wikipedia.org/wiki/Wiederaufarbeitungsanlage_Karlsruhe
5. Zobaczyć Okólnik THTR nr 124

CDU Mittelstand (MIT) i operatorzy dużych elektrowni (VGB) wykazywały duże podobieństwa przed decyzjami rządu federalnego w sprawie polityki energetycznej.

Jeśli przyjrzymy się bliżej najniższemu poziomowi CDU-Wirtschaftsvereinigung (MIT) w Hamm, ze zdumieniem stwierdzamy, że ostatnio ostatni punkt błyskotliwego degradowania aktywnego propagandysty THTR znalazł swój organizacyjny wyraz. Tutaj były „generał” federalnego szefa departamentu CDU i VEW Laurenz Meyer w postaci zastępcy przewodniczącego lokalnej grupy MIT Hamm (1) do otrzymania chleba łaski. W cieniu lśniących ruin reaktora, na dole może ponownie przeprowadzić prawdziwą perswazję.

Jednak stowarzyszenie z siedzibą w Essen (VGB) ma zupełnie inne możliwości oddziaływania. Czytając nagłówek ich najnowszego komunikatu prasowego z 6 lipca 2010 r., można pomyśleć o apelu zaniepokojonych profesorów zajmujących się ochroną środowiska: „europejscy naukowcy zalecają pilne działania na rzecz wytwarzania energii przyjaznej dla zasobów i środowiska” (2).

Kim i czym jest VGB?

Jest to jednak naukowa rada doradcza Stowarzyszenia Operatorów Dużych Elektrowni (VGB Power Tech e. Niektórzy opracowują i budują elektrownie i dobrze przy tym zarabiają; inni budują i eksploatują te elektrownie i zarabiają jeszcze więcej pieniędzy. Wyrażenie „europejscy naukowcy zalecają…” celowo wprowadza czytelnika w błąd. Nie wszyscy lub bardzo wielu europejskich naukowców coś poleca, a jedynie „30 ekspertów”, którzy są na usługach VGB. Jednym z nich jest prof. Antonio Hurtado (3), który studiował w Jülich pod kierunkiem entuzjastycznego profesora Kugelera z THTR i oczywiście nie chce zostać bezrobotnym w swojej dziedzinie „Wodór w procesach wysokotemperaturowych”.

W swoim aktualnym oświadczeniu „Kraftwerke (KW) 2020+” z 6 lipca 7 r. ta wybrana grupa opowiada się za energetyką jądrową. W szczególności: „Reaktor wysokotemperaturowy (generacja IV) jest jedynym źródłem wysokotemperaturowym wolnym od CO2010, które oprócz wytwarzania energii elektrycznej jest wykorzystywane do procesów konwersji materiałów technicznych, np. do wytwarzania wodoru poprzez elektrolizę gorącej pary lub do syntezy i gaz opałowy jak również produkcja paliwa (metanol) Węgiel jest odpowiedni i powinien być używany.” - Naukowcy uzależnieni od wielkiego przemysłu nie powiedzieli jednak, czy to w ogóle zadziała i czy jest to realistyczna opcja. Ale chcą na to zebrać kilka miliardów funduszy na badania i rozwój, panowie wcale nie mają nic przeciwko…

Realpolitik nuklearny odbywa się za pomocą ezoterycznych pustych fraz

Aby niebezpieczna technologia bankructwa była przyjemna dla wściekłego społeczeństwa, naukowcy VGB używają nawet słownictwa, które skopiowali z ezoterycznego skrzydła ruchu alternatywnego: „Holistyczna ocena zgodności energii jądrowej ze środowiskiem…”. Albo: „Innowacyjna technologia energetyki jądrowej (...) może w coraz większym stopniu opierać się na zasadach prawa naturalnego” (str. 21). Dostosowują swoją retorykę do ducha czasu. Jednak usilnie starają się egzekwować swoje interesy. Od wielu dziesięcioleci VGB stara się eksportować niemiecką technologię THTR za granicę. Przy wyborze partnera do współpracy nie był przewrażliwiony. Do preferowanych adresatów należały zakazane na arenie międzynarodowej dyktatury i reżimy przestępcze, ponieważ tutaj dotknięta populacja nie mogła nawet bronić się przed niebezpieczną technologią za pomocą demokratycznych środków.

Przykład Chiny:

„Kiedy 19 stycznia 1978 roku wiceminister energetyki Chin Chang Pin odwiedził budowany wówczas w Hamm-Uentrop z 17 osobową delegacją THTR, kontakty niemiecko-chińskie zostały nawiązane już dwa lata wcześniej. Inżynierowie ze Stowarzyszenia Operatorów Dużych Elektrowni (VGB) również dołączyli do Centrali w Essen wyjechali w tym czasie do Chin, tam celowo promowali dla HTR i wystosowali zaproszenie do Niemiec.Ministr energetyki Chin został przyjęty w THTR przez VEW prezes zarządu Klaus Knizia "(4). „Nawet po masakrze na Placu Tiananmen w Pekinie w 1989 r. niemieccy i chińscy naukowcy pracowali nad trzema badaniami dotyczącymi budowy HTR w Chinach” (5).

Przykład Republika Południowej Afryki:

„Podczas gdy w 1987 r. inicjatywy obywatelskie w rejonie Hamm walczyły różnego rodzaju działaniami o jego ostateczne zamknięcie po poważnym incydencie w THTR, VEW już w tym momencie, dzięki dyplomacji podróżniczej na południe Afryka, która była wtedy przez nas zaniedbana, postawił kurs na budowę możliwego dzisiaj wariantu THTR Pebble Bed Modular Reactor (PBMR) - i pracował beztrosko z białym rasistowskim reżimem!Pierwsze wolne wybory odbyły się w Republice Południowej Afryki w 1994 roku .

Z udziałem czołowych inżynierów i naukowców z Niemiec Stowarzyszenie Operatorów Dużych Elektrowni (VGB) zaplanowało specjalistyczną konferencję na temat wytwarzania energii elektrycznej i elektrowni w RPA. Na otwarcie konferencji zorganizowanej przez państwowy ESKOM w Johannisburgu 9 listopada 1987 r. zaplanowano wykład przewodniczącego zarządu VEW i wiceprzewodniczącego VGB Klausa Knizia. (...)

Niemieckie ugrupowania walczące z apartheidem szturmowały tę ewidentną współpracę i nawet rzeczniczka SPD Socjalistycznej Grupy Parlamentarnej w Parlamencie Europejskim, Barbara Simonis, oświadczyła 7 września 9 r.: „Pożądana »techniczna i naukowa wymiana doświadczeń« z Państwowa firma energetyczna RPA jest zaangażowana w konspiracyjną współpracę z rasistowskim reżimem (6). "

Nawiasem mówiąc, wyżej wymieniony ESKOM (z Republiki Południowej Afryki!) Jest nadal „firmą pełnoprawną” VGB, podobnie jak grupa robocza reaktora testowego (AVR Jülich), RWTH Aachen, Stadtwerke Münster lub TÜV Rheinland Industrie Service GmbH ( członek nadzwyczajny) i wielu, wielu innych. W 32-stronicowym badaniu nie wspomniano o niechlubnym końcu reaktora modułowego ze złożem żwirowym (PBMR) w Afryce Południowej. Fakty, które nie pasują do koncepcji, są wyciszane.

Teraz VGB ponownie próbuje za rządów CDU/FDP promować i płacić za linię HTR w RFN. W dniach 22-24 w Essen odbył się kongres VGB „KRAFTWERKE 2010” ze specjalistyczną wystawą (2010). W tym samym czasie świętowano 7. rocznicę powstania VGB. Hasło brzmiało: „Odnawialne, jądrowe, węglowe i gazowe – technologie dla niskoemisyjnej przyszłości”.

Anmerkungen:

1. Zobacz WA z dnia 10
2. Zobacz poniżej http://www.vgb.org/vgbmultimedia/News/Kraftwerke2020plus_D.pdf
3. Zobacz pod "Więcej finansowania HTR, ale Hurtado!" w Okólnik THTR nr 117 aus 2007
4. Z Okólnik THTR nr 88 aus 2004
5. Z Okólnik THTR nr 105 aus 2006
6. Z Okólnik THTR nr 84 aus 2003
7. http://www.vgb.org/hv_2010.html

„Z kilkoma setkami hojnych miliardów euro od podatników dla naszych firm może to być bardziej feudalne życie”

oczywiście myśleli członkowie Mittelstands- und Wirtschaftsvereinigung (MIT) CDU/CSU, kiedy przedstawiali swoją koncepcję energetyczną (1) dla RFN i nie tylko ogólnie opowiedział się za energetyką jądrową, ale również podkreślił na 1 1/2 strony reaktor wysokotemperaturowy jako ważny cel na przyszłość.

Ponieważ rząd federalny chce jesienią 2010 roku opracować całościową koncepcję polityki energetycznej, ta grupa interesów w CDU stara się jak najbardziej bezpośrednio realizować własne cele w polityce rządu. Zgodnie z duchem czasu, wysoce samolubna koncentracja na linii HTR, która dawno temu zawiodła z powodu problemów technicznych w kraju i za granicą, jest reklamowana cudownym brzękiem słów: „Dzięki tej średniej wielkości koncepcji energetycznej, odpowiadamy na ekologiczne i ekonomiczne pytanie przyszłości o bezpieczną, przystępną cenowo i przyjazną dla środowiska Zasilanie".

Nowe na całym świecie pieniądze państwowe na zamki w powietrzu?

Jednak, gdy tylko pojawia się pytanie o ratowniczy reaktor typu THTR Hamm, aura tragedii, dramatycznej straty i legendy ciosu w plecy unosi się w przeglądzie minionych wspaniałych czasów: „To zaangażowanie MIT w energetykę jądrową obejmuje również postulat, aby Niemcy wzięły udział w rozwoju przyszłych generacji reaktorów i odzyskały wiodącą (!) rolę, jaką Niemcy odgrywały w przeszłości w technologii jądrowej, co dotyczy również, a zwłaszcza elektrowni jądrowych IV generacji, które będą rozwijane. między 2010 a około 2025 rokiem.”

Naprawdę? HTR są oczywiście po prostu opracowane w ten sposób? Od kogo?? Może z RPA, która zerwała tę linię i przeniosła firmę wykonawczą do statusu firmy niemalże skrzynki pocztowej?

Albo z Chin, które dopiero uruchamiają mini-mini reaktor testowy w Pekinie, który podskakuje przed nim, gdy z szacunkiem zbliża się rój niepoprawnych lobbystów?

UE, która miała trudności z uruchomieniem pełnego seminarium HTR w Pradze po ostatniej druzgocącej porażce w RPA?

A może USA, które nie zajęły się nawet dogłębnie problemami swoich niesprawnych prekursorów reaktorów HTR z lat 70.?

Średnie oddziały CDU z uporem zapewniają, że nowe reaktory są opracowywane. Jedno jest jednak pewne: gdzieś na świecie kilka średnich firm otrzyma kilka milionów euro z pieniędzy podatników za zrobienie czegoś, co ma związek z tą linią reaktora. A niemieccy przedsiębiorcy chcą być jednym z nich! Czysty interes własny uśmiecha się do nas bezczelnie.

Atomowe Niemcy przed nami!

MIT nie waha się również zagrać kartą narodową. „Program GIF generacji IV” (2) Uczestniczy 11 krajów, ale Niemcy biorą udział tylko poprzez pośredni udział UE. Pozbądź się tej niegodnej gry w chowanego, Niemcy muszą stać się „niezależnym członkiem” tego bardzo specjalnego klubu nuklearnego, domaga się MIT!

Aby jej członkowie mogli uzyskać wsparcie dla kontrowersyjnej linii HTR, MIT obiecuje błękit nieba: „Paliwo dla energetyki jądrowej wystarczy na kilkaset lat. Uczestnicząc w programie Generacja IV Niemcy zabezpieczają przyszłości, a później stanie się zależny od Unikaj importu energii elektrycznej.

Ale to wszystko nie wystarcza MIT. Kolejny, dodatkowy rozdział dotyczący reaktora wysokotemperaturowego ma na celu rozwianie ostatniej wątpliwości. Jest tam odniesienie do Jülicha: „Ponadto, dzięki reaktorowi AVR ze złożem żwirowym, który został po raz pierwszy uruchomiony w Niemczech w 1967 r., możliwe jest przeładowanie zespołów paliwowych i wyładowanie wypalonych elementów paliwowych podczas pracy”. - I oczywiście ani słowa o incydentach, niekontrolowanych emisjach radioaktywności i problemach technicznych. Niewygodne prawdy są całkowicie ukryte.

HTR: Bardzo kontrowersyjny wśród ekspertów

Niedawno, 5 lipca 2010 r., naukowiec Rainer Moormann z Forschungszentrum Jülich, który brał udział w demontażu Jülich THTR, opisał w raporcie Aachener Nachrichten:

„Co dokładnie wydarzyło się w 1978 roku? W tym czasie woda – łącznie 30 ton – kapała do reaktora przez kilka dni z kilkumilimetrowego otworu w wytwornicy pary. Zakres wypadku odkryto dopiero później, w tym m.in. zanieczyszczenie gleby. Demontaż zawsze ujawnia nowe problemy. Koszt szacuje się obecnie na 450 milionów euro. Moorman uważa: „To nie koniec”. (...) Dla niego technologia reaktora ze złożem żwirowym nie jest w pełni sterowalna, o czym świadczy również nieudana próba wdrożenia koncepcji w RPA.Jeden z głównych punktów krytyki Rainera Moormanna: Nie można było przyjąć żadnego bezpośrednie pomiary w rdzeniu reaktora Jülich, na przykład ten, którego nie wykryły wysokie temperatury. „Absurd” zdaniem eksperta”.

Masowa krytyka linii reaktora

Obszerne badanie opublikowane przez Moormann w 2008 r. „Ponowna ocena działania reaktora AVR ze złożem żwirowym i wnioski dla przyszłych reaktorów w zakresie bezpieczeństwa” wprowadziła do dyskusji wiele nowych ustaleń, z których wszystkie są ignorowane przez stowarzyszenie biznesowe CDU MIT, ponieważ nie pasują do ich koncepcji. Wymieniliśmy je szczegółowo w biuletynie THTR (3).

Siła napędowa próby renesansu: interesy gospodarcze

Każdy, kto odrzuca wszystkie te argumenty ze stołu i kontynuuje propagowanie reaktorów wysokotemperaturowych, ma solidne interesy ekonomiczne w tych wizjach projektu. Chce skorzystać z państwowych dotacji, bez których nic nie działa w przemyśle jądrowym i, jeśli to konieczne, akceptuje śmierć popromienną!

Jeśli przyjrzymy się bliżej stowarzyszeniu gospodarczemu CDU, odkryjemy, że cztery lata temu jego były wiceprzewodniczący Hermann-Josef Werhahn (4) został wywołany. Tylko ten tętniący życiem przedstawiciel „nadreńskiego kapitalizmu” i zięć Adenauera, który jako wieloletni przyjaciel opinii twórcy THTR Rudolfa Schultena, przez dziesięciolecia nie pozostawił kamienia na kamieniu, aby dać „swojemu” projektowi reaktora wiele milionów euro dotacje. Czasami rzeczywistość jest równie bluźniercza, co odpychająca. Jesienią 2010 roku przekonamy się, czy ta bardzo szczególna forma „stosunków gospodarczych” w przypadku THTR ponownie stanie się konkretną polityką rządu federalnego.

Anmerkungen:

1. http://www.mit-virtuell.de/news/960/
2. Zobaczyć Okólnik THTR nr 122
3. Bardziej szczegółowe Badanie HTR Rainera Moormanna
4. Więcej o Werhahnie: Okólnik THTR nr 127

Szczegóły nieudanej próby budowy reaktora wysokotemperaturowego z torem w RPA, które stały się znane w ostatnich tygodniach, stają się coraz bardziej dziwaczne.

Wyraźnie pokazują, jak nieodpowiedzialna i nierealistyczna obecnie półpaństwowa firma dostarczająca energię ESKOM, odpowiedzialne ministerstwa Republiki Południowej Afryki i instytucje zaangażowane w RFN, takie jak TÜV, Instytut Badań Energetycznych w Forschungszentrum Jülich i różne firmy zachowywały się w przeszłości z budowę reaktora modułowego ze złożem żwirowym (PBMR).

Oczywiście nie bez powodu: te instytucje i firmy skorzystały z planowanego projektu setkami milionów euro. Biedna większość ludności RPA płaci za wspaniałe plany korporacji, a teraz ma w zamian tylko kilka bezużytecznych ruin przemysłowych.

Jak już szczegółowo pisaliśmy, firma PBMR została zredukowana z 800 pracowników do 25, aby zachować co najmniej wątpliwe „know-how” zdobyte podczas testów rozwojowych reaktora.

Zbiornik ciśnieniowy reaktora, którego już nikt nie potrzebuje

Ale co z około 2.000-tonowym zbiornikiem ciśnieniowym reaktora, który wiele lat temu zamówiono w hiszpańskiej firmie energetycznej Equipos Nucleares SA (ENSA) za 32,7 miliona euro dla PBMR?1)? Jest już gotowy i był gotowy do transportu w katabryjskim mieście portowym Santander w Hiszpanii kilka tygodni temu! Jednak RPA nie ma już żadnego zastosowania dla tego zbiornika ciśnieniowego reaktora. Gdyby pozostawić go w Hiszpanii, oprócz kosztów budowy, byłby to 3,5 miliona euro VAT, który Republika Południowej Afryki musiałaby zapłacić!

Właśnie dlatego ogromny stalowy kontener został przywieziony do RPA statkiem, by w tych dniach dotrzeć do portu Saldanha Bay na północ od Kapsztadu. Ale ojej! Pierwotnie planowany późniejszy transport lądowy do planowanej lokalizacji Pretorii kosztowałby 145.000 XNUMX euro (2) koszty. Niestety, wszystkie pieniądze na PBMR zostały całkowicie zużyte, a opinia publiczna w RPA jest coraz bardziej wyczulona na nowe wnioski o dotacje na reaktor, którego i tak nie można zbudować. Tak więc zbiornik ciśnieniowy reaktora jest najpierw przechowywany w porcie Saldanha za 1.000 euro miesięcznie. Marynarka i akademia wojskowa stacjonują tuż obok i mogą zająć się ważnym elementem budulcowym nieudanej polityki energetycznej.

Ponieważ zamówienie na zbiornik ciśnieniowy reaktora zostało anulowane w zeszłym roku, cena części, która nie została do końca ukończona, spadła z 32,7 mln euro do 27,7 mln euro. ENSA, należąca w 45 procentach do globalnej firmy jądrowej Westinghouse, z satysfakcją wyciąga rękę...

Mimo nieudanych planów - milionowa transakcja dla korporacji "Times live" wymienia w swoim raporcie z 18 lipca 7 cały szereg znanych i dotychczas mało znanych kosztów planowanego PBMR. Wyraźnie pojawiają się spekulanci:

51 milionów euro na turbinę helową trafiło do Mitsubishi Heavy Industries. 26 mln euro za odbłyśnik grafitowy trafiło do SGL Carbon Group AG (Wiesbaden). Kolejne 26 mln euro na grafit do reaktora trafiło również do SGL Carbon Group. Grupa ta, sponsorując stronę internetową Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej MAEA, stworzyła dla niej sprzyjający klimat biznesowy w sprawach decyzji PBMR (3). Jako partner wydarzenia, SGL Carbon był gospodarzem konferencji PBMR z 2005 uczestnikami w 340 roku. Obecni byli także wiceprezydent Republiki Południowej Afryki i trzech ministrów. Inwestycja, która się opłaciła: łącznie 52 miliony euro sprzedaży.

72 miliony euro na fabrykę (kulek) elementów paliwowych trafiły do ​​Uhde (Dortmund) i RWE Nukem (4). Widoczne są tu dziesięciolecia ciągłości: lata temu RWE założyło firmę VEW (operator THTR Hamm). Pod parasolem RWE działa stara skandaliczna firma NUKEM. Uhde, spółka zależna Grupy ThyssenKrupp, czerpie zyski z rynku południowoafrykańskiego od 1962 roku w okresie apartheidu.

202 mln euro dla zagranicznych konsultantów. Dumny grosz! A kto stoi za tymi doradcami? Istnieje kilka TÜV (!) Z RFN, Instytutu Badań Energetycznych (FZJ-IEF-6) w Jülich, Grupy Roboczej ds. Eksperymentalnych Reaktorów w Jülich (AVR), Grupy Roboczej ds. Technologii Jądrowej (Arge KT) i HTR GmbH Gesellschaft für reaktory wysokotemperaturowe (50% należy do Siemens AG). Wszyscy ponosicie odpowiedzialność za katastrofę PBMR.

W szczególności TÜV i Instytut Badań Energetycznych (FZJ-IEF-6) w Jülich, jako organy państwowe związane instrukcjami, były na tyle odważne, że sprzeciwiały się postanowionemu wycofywaniu się z energii jądrowej i chwaliły się, że ich udział spowoduje, że zagraniczna energia jądrowa rośliny bezpieczniejsze. Dziś wiemy: południowoafrykański PBMR nie stał się bezpieczniejszy, ale też zawiódł z powodu wyraźnej niekompetencji i ignorancji „doradców”. Jej portfel był jednak pełny i to było prawdziwą siłą napędową jej działań, walczyła z krytycznymi głosami, a wątpliwości co do wykonalności technicznej i bezpieczeństwa nie były traktowane poważnie w interesie własnym.

Nawet gdy koniec PBMR był już przesądzony w 2009 roku, 11 dyrektorów firmy PBMR w RPA otrzymało pensje i świadczenia przekraczające 1,8 mln euro, jak podaje „Times Live”.

Nie ma wątpliwości: jeśli żądania CDU Wirtschafts- und Mittelstandsvereinigung (MIT) i Stowarzyszenia Operatorów Dużych Elektrowni (VGB) dotyczące promowania reaktorów wysokotemperaturowych znajdą się w koncepcji energetycznej rządu federalnego jesienią 2010 roku, takie jeżące włosy na włosach warunki, jak te w niemiecko-południowoafrykańskich stosunkach nuklearnych, były powszechne, aby znaleźć ich kontynuację.

Anmerkungen:

1. Zobaczyć Okólnik THTR nr 110
2. Times Live 18 lipca 2010 r.
3. Zobaczyć Okólnik THTR nr 102
4. Zobaczyć Okólnik THTR nr 100 u. Nr. 101

Dużo pieniędzy dla instytucji badawczych HTR w Dreźnie, Rossendorf, Zittau, Görlitz, Hamburgu, Stuttgarcie, Garching, Karlsruhe, Bochum, Aachen, Jülich ...

„Psst, ani słowa o wstydliwym końcu planowanego reaktora wysokotemperaturowego w RPA. Ani słowa o bezsensownym roztrwonieniu miliarda euro w biednym kraju!” - To oczywiście motto rzecznika przemysłu nuklearnego, magazynu „atw”, który uporczywie milczy na temat ostatniego bankructwa reaktora modułowego Pebble Bed (PBMR). - A w imieniu całej branży przyszłe projekty unijne promujące reaktory IV generacji zaprezentowane w lipcowym wydaniu na 2010 stronach. A część druga pojawi się w następnym numerze... Ponieważ nowa koncepcja energetyczna rządu federalnego zostanie przyjęta jesienią. Poza obowiązkowymi przedłużeniami terminów, przemysł jądrowy ma w tej sprawie kilka bardzo specjalnych żądań od swojego rządu. Należy kontynuować dotychczasowe projekty badawcze i inicjować nowe rzeczy.

The atomic leaf atw szczerze przedstawia imponujące prace badawczo-rozwojowe nad technologią HTR w ciągu ostatnich dwóch lat. Oto przegląd szczegółów, podzielonych na kategorie według miasta:

Drezno-Rossendorf

W przypadku tak zwanego „Centrum Kompetencji Wschodniego Techniki Jądrowej”, w skład którego wchodzą również Centrum Badawcze Dresden-Rossendorf i Wyższa Szkoła Zawodowa Zittau/Görlitz, atw opisuje przyszłe cele w kwietniu 2010 r.:

- „W oparciu o metody symulacyjne do analizy bezpieczeństwa współczesnych reaktorów lekkowodnych coraz częściej zwraca się uwagę na rozwój metod dla reaktorów IV generacji i systemów napędzanych akceleratorami” (4, s. 2010).

- Tu, w Dreźnie-Rossendorfie, program dynamiki reaktorów DYN3D jest rozwijany nie tylko dla reaktorów lekkowodnych: „Obszar zastosowania jest stopniowo poszerzany o reaktory IV generacji” (2010, s. 260).

- Badania bezpieczeństwa materiałowego i komponentów reaktorów jądrowych: „Stale chromowe są uważane za potencjalne materiały konstrukcyjne reaktorów jądrowych czwartej generacji ze względu na ich korzystne kombinacje właściwości” (2010, s. 261).

- „W kontekście Gen IV obserwuje się obecnie silny renesans badań reaktorów prędkich chłodzonych sodem, w których FZD uczestniczy w europejskich projektach ADRIANA i CP-ESFR” (2010, s. 261). Stworzono nową platformę doświadczalną dla przepływów ciekłych metali (DRESDYN).

- Ponieważ ostateczne unieszkodliwianie radioaktywnych kulistych elementów paliwowych z HTR musi być jeszcze jakoś uregulowane przez następne stulecia, prowadzone są badania nad zmniejszeniem ilości odpadów i promieniowania radioaktywnego. „Transmutacja” obejmuje zatem konwersję długożyciowych radionuklidów do krótkożyciowych lub stabilnych nuklidów: „Do opracowania systemów GenIV i dedykowanych systemów transmutacji wspomaganych akceleratorami (ADS) wymagane są precyzyjne przekroje reakcji z szybkimi neutronami” ( 2010, s. 261).

„W zakresie poprawy właściwości bezpieczeństwa reaktorów jądrowych chłodzonych gazem, w tym zwłaszcza reaktorów wysokotemperaturowych, rozwój innowacyjnych materiałów dla technologii energii wysokotemperaturowej”, następujące prace badawcze są prowadzone przez Politechnikę w Dreźnie :

- Uwalnianie kurzu z HTR.

- „W ramach międzynarodowego projektu F-Bridge, TU Dresden dąży do opracowania procesu laserowego do odpornego na wysokie temperatury uszczelniania pełnoceramicznych osłon elementów paliwowych do zaawansowanych reaktorów wysokotemperaturowych (VHTR) dalej rozwijany przez lutowanie indukowane laserem…” (2009, s. 2010).

- Produkcja ultragęstych barier dyfuzyjnych z wykorzystaniem innowacyjnej technologii laserowej: „Istotnym elementem koncepcji bezpieczeństwa wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych jest gazoszczelne zamknięcie cząstek paliwa jądrowego w wielowarstwowej powłoce ceramicznej…” (2010 r., s. 264).

- Opracowanie wysokotemperaturowego wymiennika ciepła.

„Szkoleniowy reaktor jądrowy jest integralną częścią profesury wodoru i technologii energetyki jądrowej na TU Dresden i znacząco przyczynia się do utrzymania kompetencji – zarówno we współpracy z innymi uczelniami, jak i z przemysłem. (...) AKR -2 to nie tylko prawdziwa studencka atrakcja na TU Drezno, ale nie najmniej” (2010, s. 264) sprzeczność z decyzjami wyjazdowymi, ale kogo to obchodzi?

Antonio Hurtado od 2007 roku jest kierownikiem katedry wodoru i energii jądrowej na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie. Doktoryzował się z HTR na RWTH Aachen University (2009, s. 204). Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć w okólniku THTR nr 117.

Zittau-Goerlitz

W ramach projektu RAPHAEL prowadzone są tu badania eksperymentalne na stanowisku do badań łożysk magnetycznych FLP 500. Służą one do podparcia wirujących elementów HTR. „Pod nazwą projektu RAPHAEL w ramach 6. programu ramowego EURATOM Komisji Europejskiej prowadzono liczne prace badawczo-rozwojowe” (2010, s. 265).

Trwają prace nad „Projektem reaktora o bardzo wysokiej temperaturze” (VHTR), którego celem jest wykorzystanie energii jądrowej do wytwarzania energii elektrycznej, wodoru i ciepła użytkowego. Oprócz AREVA (Erlangen) w projekt RAPHAEL zaangażowani są także przedstawiciele Instytutu Technologii Energii Jądrowej Uniwersytetu w Stuttgarcie (W. Scheuermann) oraz Centrum Badawczego Jülich (W. von Lensa). Więcej informacji można znaleźć w okólnikach THTR 107 i 117. Hamburg

„W ostatnich latach TÜV Nord zwiększył liczbę pracowników w sektorze technologii jądrowej. (...) TÜV Nord angażuje się również w projekty m.in. w Finlandii, Szwecji, Argentynie czy RPA. Zlecenia zagraniczne zwiększają niezależność Eksperci, promują rozwój zawodowy i oferują długoterminowe perspektywy. Pracownicy TÜV Nord coraz częściej biorą udział w międzynarodowych konferencjach i są aktywnie zaangażowani w dalszy międzynarodowy rozwój zbioru zasad” (2010, s. 485). - Jeśli chodzi o PBMR w RPA, to trudno mówić o "długoterminowych perspektywach" (oryginalny dźwięk atw w lipcu 2010!).

Ostatnia „Umowa Ramowa ED 120” pomiędzy ESKOM i TÜV Nord dotycząca pracy dla PBMR została zawarta w grudniu 2008 roku. Już 3 tygodnie później nadszedł koniec i wyprodukowane w RPA kuliste elementy paliwowe przywieziono statkiem do USA, aby tam eksperymentować.

Stuttgart

„Obszary badawcze Instytutu Technologii Energetyki Jądrowej i Systemów Energetycznych (IKE) dotyczą symulacji awarii i walidacji modeli w ramach krajowych badań bezpieczeństwa reaktorów istniejących oraz analizy koncepcji projektowych dla przyszłej energetyki jądrowej elektrowni, zwłaszcza reaktora wysokotemperaturowego (HTR).(...) Kontynuowane będą prace nad opracowaniem i walidacją metod sprzężonych pomiędzy neutroniką i termohydrauliką chłodzonych gazem reaktorów wysokotemperaturowych (HTR).(... )

IKE jest zaangażowane w rozwój chińskiego HTR-PM” (2010, s. 266). HTR-PM to „Reaktor wysokotemperaturowy chłodzony gazem – moduł kamyczkowy”. Według strony internetowej RWTH Aachen” jest W Chinach planowany jest obecnie modułowy reaktor wysokotemperaturowy HTR-PM.

Państwowy Instytut Badań Materiałowych (MPA) jest również zaangażowany w „nowo rozpoczęte prace teoretyczne i eksperymentalne nad mieszaniem termicznym” w Stuttgarcie (2010, s. 266).

Naukowcy wciąż majstrują przy przykręconym kamyczkowym podłożu (i uszkodzeniach, które się z tym wiążą) elementów paliwowych, co jest tak typowe dla HTR. Problem, z którym nikt tak naprawdę nie miał do czynienia od lat pięćdziesiątych. Kulki po prostu nie układają się w stos tak, jak tego chce inżynier! „Prowadzone są zarówno prace podstawowe, jak i aplikacyjne. Odbywa się to w ścisłym związku z rozwojem zaawansowanych modeli symulacyjnych i technik pomiarowych” (50, s. 2009). - Baw się dobrze w obliczeniach!

„Prace nad rozwojem i walidacją sprzężonych metod pomiędzy neutronami a termohydrauliką reaktorów wysokotemperaturowych (HTR) będą kontynuowane. Trwają prace nad trójwymiarowym sprzężonym programem komputerowym dla kontenera rdzenia Włączenie HTR jest przedmiotem kilku doktoratów na IKE” (3, s. 2009):

- „Rozszerzenie kodu termohydraulicznego dla HTR” autorstwa Kamala Hossaina.

- „Pluton i drobne aktynowce jako paliwo w wysokotemperaturowych reaktorach ze złożem żwirowym” Astrid Meier (2009, s. 195).

Garching

Opracowanie HTR: „We współpracy z Society for Plant and Reactor Safety (GRS) Garching opracowywany jest trójwymiarowy program komputerowy do projektowania rdzeni i analizy bezpieczeństwa” (3, s. 2010).

Karlsruhe

„Rozpoczęły się również eksperymenty dla reaktorów czwartej generacji, a kolejne są w przygotowaniu. Instalacja HELOKA-VHTR zostanie rozbudowana. Zakład otrzyma wówczas tor do badań wysokotemperaturowych (...). Stanowisko badawcze jest interesujące nie tylko dla przyszłych reaktorów chłodzonych gazem z neutronami prędkimi, ale może być również stosowany w reaktorach wysokotemperaturowych, które zostały już w dużej mierze opracowane.(...)

Grupa robocza „Task on Advanced Reactor Experimental Facilities (TAREF) ma za zadanie określić potrzeby (!!) i priorytety badań nad zaawansowanymi reaktorami prędkimi chłodzonymi gazem i sodem” (2010, s. 172)!

„W ramach projektu QUENCH zbadano pojęcie źródła wodoru oraz wysokotemperaturowe zachowanie się materiałów elementów reaktora we wczesnej fazie poważnej awarii, zwłaszcza podczas ponownego zalania” (2010, s. 254). Analizowane jest zalanie częściowo zniszczonego rdzenia.

„W 2009 r. pomyślnie zakończono różne programy UE w ramach 6. programu ramowego, takie jak EISOFAR, ELSY, Eurotrans itp., mające na celu zbadanie możliwości transmutacji w innowacyjnych systemach krytycznych i podkrytycznych” (2010, s. 256). Transmutacja (zmniejszenie ilości odpadów radioaktywnych) patrz także pod Drezno-Rossendorf.

Bochum

„Grupa robocza ds. symulacji i bezpieczeństwa reaktorów w Ruhr-Universität Bochum koncentruje się na interdyscyplinarnych projektach badawczych dotyczących analizy technologii, symulacji i bezpieczeństwa obiektów jądrowych. Są one finansowane przez Komisję Europejską, rząd federalny, ośrodki badawcze i przemysłu oraz podlegają międzynarodowej współpracy kooperacji.(...)

Analizy kontroli awarii, skutków wewnętrznych środków ochrony w sytuacjach awaryjnych oraz kwantyfikacja terminu źródła radionuklidów z systemu do środowiska są tak samo przedmiotem zainteresowania, jak ocena nowych koncepcji systemu (Gen III i Gen IV)”( 2009, s. 329).

Jülich-Aachen

O głównym aktorze w rozwoju HTR pisaliśmy już wiele. Oto kilka ważniejszych szczegółów:

„Badania bezpieczeństwa w zakresie szczelności hermetyczności dzisiejszych reaktorów oraz prace reaktorowo-teoretyczne nad projektowaniem i bezpieczeństwem reaktorów chłodzonych gazem czwartej generacji są prowadzone w Instytucie Badań Energetycznych – Badania Bezpieczeństwa i Technologia Reaktorowa – IEF -6 w Centrum Badawczym Jülich....) W przypadku reaktorów chłodzonych gazem Gen IV rozważa się awarię związaną z uwolnieniem ciśnienia z wnikaniem powietrza” (4, s. 2010). Nacisk kładziony jest na:

Transmutacja i ostateczne składowanie napromieniowanych elementów paliwowych THTR i AVR: Nie należy sądzić, że operatorzy elektrowni jądrowych zastanawiali się, co zrobić z odpadami promieniotwórczymi przed uruchomieniem elektrowni jądrowych!

„W Niemczech około 1.000 Mg (to jest 1 milion kilogramów lub 1.000 ton!) napromieniowanego grafitu musi być utylizowane jako odpady radioaktywne. Wynika to zasadniczo z dwóch wysokich temperatur AVR i THTR. Badania inwentarza C-2 AVR wykazali, że utylizacja samych ceramicznych komponentów AVR zajęłaby około 14/3 zatwierdzonego inwentarza C-4 repozytorium Konrada” (14, s. 2009)!

„W związku z długimi okresami ostatecznej utylizacji odpadów promieniotwórczych w głębokich formacjach geologicznych nie można wykluczyć kontaktu odpadów z odpowiednimi wodami formacji”. Dopiero teraz IEF-6 „zbadał zachowanie napromieniowanych elementów paliwowych reaktora badawczego w tej wodzie w obecności żelaza (materiał pojemnika elementu paliwowego w układzie ogniw gorących” (2010, s. 258)!

Projekt Puma: „Dla efektywnej redukcji plutonu wytwarzanego podczas wytwarzania energii jądrowej poza elementy paliwowe MOX dyskutowane jest również spalanie w reaktorach wysokotemperaturowych (HTR)” (2010, s. 259).

Standaryzacja jądrowej bazy danych w programie komputerowym VSOP do projektowania rdzenia.

Trenażer NACOK nadal działa: „Służy do symulacji procesu i skutków wnikania powietrza do obiegu chłodzenia helem reaktora wysokotemperaturowego (HTR). W najnowszym eksperymencie bloki grafitowe zostały utlenione za pomocą efekt komina” (2010, s. 259).

„We współpracy z Katedrą Bezpieczeństwa i Technologii Reaktorów (LRST) Uniwersytetu RWTH w Akwizgranie zbudowano nowy kontener testowy (REKO-4), w którym rola naturalnej konwekcji ma być w przyszłości bardziej szczegółowo zbadana. jest pierwszym z 4 planowanych działań, które mają być w przyszłości realizowane w ścisłej współpracy z LRST Obecnie trwają prace planistyczne dla wspólnie wykorzystywanych eksperymentów w zakresie kondensacji ścian, zachowania aerozoli oraz hydrauliki termicznej i utleniania grafitu w VHTR ”(2009, s. 322).

Na koniec należy wspomnieć o szczególnie pikantnym szczególe działań badawczych: „Chemiczna i mechaniczna długoterminowa stabilność HTR-FA (elementów paliwowych) w bezpośrednim końcowym składowaniu jest badana w FZJ. Wcześniejsze badania u naszego holenderskiego partnera NRG (SiC oraz w FZJ (PyC)) w ramach projektu unijnego RAPHAEL wykazali, że przynajmniej przez okres pierwszych 1.000 lat niezawodne zamknięcie zasadniczej części paliwa jądrowego przez powłokę (=powłoka) może należy się spodziewać” (2009, s. 323) !!!

Kule elementów paliwowych zawierają wysoce radioaktywne substancje i pluton. I słyszymy od instytucji naukowej, która zajmuje się długoterminową konserwacją tych wysoce niebezpiecznych bomb zegarowych, nawet w najmniejszych ilościach, tak niejasne i niejasne założenia dotyczące przyszłości, jak:

"pierwsze 1.000 lat (i po tym?) ... znacznej (niepełnej !!) części ... można się spodziewać (!!) (!!) ..."

Jedyne, co jest pewne, to to, że przez co najmniej następne 1.000 lat wiele osób będzie musiało płacić za nieodpowiedzialne postępowanie badaczy jądrowych i polityków w dwojakim sensie. Z ich zdrowiem i dużą ilością pieniędzy. Zatrzymajmy chciwy gang nuklearny.

Jeśli dziś 35 lat temu w Hamm członkowie Niemieckiego Towarzystwa Pokojowego / Przeciwnicy Zjednoczonej Służby Wojennej (DFG / VK) jeden „Grupa Robocza Elektrowni Jądrowej” założona w celu radzenia sobie nie tylko z zagrożeniami wynikającymi z broni jądrowej, ale także z cywilnym wykorzystaniem elektrowni jądrowych, wpłynęło to na istotny sedno całego problemu.

Wycinek z gazety: Westfälische Rundschau z 9 września 1975 r.

W następnych tygodniach grupa robocza dała początek naszej obywatelskiej inicjatywie na rzecz ochrony środowiska w Hamm, które ma teraz 35 lat. Ciężko pracowaliśmy, aby THTR stał się kawałkiem historii technicznej – a dzięki naszej pracy informacyjnej pomogliśmy zapewnić, że testy konstrukcyjne (przez częściowo niemieckie firmy) na tym samym typie reaktora (PBMR) w RPA były krytycznie monitorowane. Teraz THTR jest także prawdziwym reaktorem upadłościowym w RPA. Kto chciałby być następny? Unijny projekt Generacji IV, a może nuklearne ambicje HTR Obamy? Od Mahatmy Gandhiego nauczyliśmy się mieć wytrzymałość i myśleć kategoriami dziesięcioleci.

Dzięki naszej stronie głównej i zainstalowanemu tam programowi tłumaczącemu nasze informacje docierają każdego miesiąca do wielu tysięcy osób na całym świecie. I na czcigodnym papierze pozostaną one (miejmy nadzieję) dostępne w formie okólnika THTR przez co najmniej następne sto lat.

Abyśmy mogli kontynuować naszą pracę, prosimy wszystkich subskrybentów, którzy nie wpłacili jeszcze w ciągu ostatnich 12 miesięcy o darowiznę.

***

góra strony

***

***

góra strony

***