De THTR nieuwsbrieven uit 2009

***

***

THTR nieuwsbrief nr. 129, december 2009

inhoud:

Bij het overlijden van Theo Hengesbach

Duisburg, Mühlheim, Essen - de nucleaire industrie in het Ruhrgebied wil afval in het Münsterland laten verdwijnen.

THTR-weerstandsexposities in het kader van de Culturele Hoofdstad van Europa RUHR.2010 zijn zeer actueel!

Bij het overlijden van Theo Hengesbach

Theo Hengesbach overleed op 15 november 2009 op 55-jarige leeftijd na een lange periode van kanker. Hij was een van de medeoprichters van de burgerinitiatieven tegen kerncentrales in de regio's Hamm en Dortmund en heeft deze jarenlang door zijn voorzichtige, vriendelijke en volhardende voorbeeld in belangrijke mate gestalte gegeven. Hij liet ons kennismaken met de omgang met geweldloze acties en burgerlijke ongehoorzaamheid.

In Dortmund sloeg hij volledig nieuwe wegen in in het gemeenschapswerk. Als maatschappelijk werker in het Kreuzviertel voerde hij campagne voor de rechten van ouderen en beïnvloedde hij decennia lang de staats- en federale politiek op het gebied van ouderenwerk. In 2000 werd Theo door het verantwoordelijke ministerie van NRW benoemd tot lid van de regionale seniorenconferentie. Hij ontving talrijke onderscheidingen voor zijn inzet. Zijn doel was niet betuttelende zorg, maar een zelfstandig leven op oudere leeftijd en meer participatie van ouderen op alle niveaus. Een belangrijke inspiratiebron voor hem was het leven en werk van Mahatma Gandhi. Hij gaf zijn kennis aan ons door - niet met missionaire ijver, maar als een onbaatzuchtig aanbod dat we graag aanvaardden.

Het begon allemaal met een persoonlijke advertentie in nummer 17 van het tijdschrift "Graswurzelrevolution" in 1975 om aanhangers te vinden tegen kerncentrales. Theo Hengesbach en delen van de Geweldloze Actie Arnsberg maakten zich klaar om naar Dortmund te verhuizen om te studeren. Ze gingen de gevaren van kerncentrales aan en gingen gemakkelijk rechtstreeks naar de "leeuwenkuil". Dortmund was de zetel van de United Electricity Works, die verantwoordelijk was voor de bouw van de Thorium High Temperature Reactor (THTR) in Hamm. De volksrevolutie werd voorgelezen in de hamergroep van de Duitse Peace Society-United War Service Opponents (DFG-VK) en al snel was er een intensieve persoonlijke gedachtewisseling.

Een paar weken later, voordat het burgerinitiatief voor milieubescherming daadwerkelijk werd opgericht, liepen we met vijf mensen en een vier meter hoog geraamte, posters en folders door de binnenstad van Hammer. Ik kreeg een camera en maakte foto's omdat er op zaterdagochtend geen fotograaf of journalist te vinden was. Twee dagen later kopte bijna de hele pers in het Ruhrgebied: "Voor het eerst straatprotest tegen de kerncentrale van Uentrop".

Vanaf nu ging alles heel snel. Burgerinitiatieven waren toen een nieuw fenomeen waar we weinig van af wisten. Er moesten nieuwe structuren worden opgezet, nieuwe vormen van handelen moesten worden uitgeprobeerd. Theo bracht niet alleen de papieren en brochures van de Baden-Elzasser burgergroepen in zijn koffer, die een jaar of twee eerder waren dan wij. Maar ook boeken van Gandhi, Tolstoj en Kropotkins "Mutual Aid". Die laatste titel gaf toen al aan dat hij het niet bij abstracte roepingen zou houden, maar dat praktijkgericht gemeenschapswerk zijn toekomstige leven zou vullen.

Theo bereidde zich met ons minutieus voor op onze eerste ingebruikname in 1976. Naast het dure atoompropagandacentrum van het VEW in Uentrop hebben we niet zomaar onze informatietent opgezet nadat het prikkeldraad was overwonnen. In plaats daarvan was er een speciaal voorbereidingsblad voor elk van de meer dan honderd "krakers" met aanbevelingen voor actie: sta altijd open voor een vriendelijk gesprek - en blijf standvastig. Een blad voor de politie: Wij zijn geweldloos en willen u ook beschermen tegen radioactiviteit. Daarnaast een extra blad voor de journalisten waarin de achtergrond van de actie werd toegelicht. En voor de nieuwsgierige toeschouwers was er een worstengrill naast de informatietent (beste vegetariërs, we vragen om jullie verwennerij...).

Hij liet ons zien hoe we ons in persberichten en gesprekken zo konden uitdrukken dat de meeste mensen konden begrijpen en begrijpen waar we het over hadden. Geduldig verklarend, beleefd, maar ook nadrukkelijk en vastberaden. Hetzelfde doen was niet altijd gemakkelijk, het was vaak vermoeiend. In de jaren daarna probeerden vele andere politieke groeperingen en partijen ons te coöpteren als burgerinitiatief of ons bepaalde (pseudo-) militante acties of een verbaal radicale taalstijl op te dringen.

Theo daarentegen was een heel ander mens. Hij was aangenaam gereserveerd en attent. Samen met hem bekeken velen van ons de "ongebreidelde vreugde van opwindende activiteit" (Gandhi) kritisch en probeerden het hoofd koel te houden in het licht van de toen wijdverbreide Brokdorf-hype. Wat had het voor zin als tienduizenden mensen een paar uur honderden kilometers reden naar de vermeende kristallisatiepunten van het anti-nucleaire verzet, maar voor hun eigen voordeur niets bewogen of veranderden?

Toen tien jaar later, in 1986, het grote incident in de THTR de mensen in de regio zorgen baarde, drongen de "boeren en consumenten tegen kernenergie" aan op hun recht om blokkades en bezettingen op geweldloze manier te weerstaan, net zoals zij zelf wilden - en hadden er na drie jaar succes mee. Voor sommige anderen in de anti-nucleaire beweging was onze "op de burger gerichte" houding te saai, niet revolutionair en spectaculair genoeg. Toen we deze bittere beschuldigingen keer op keer moesten aanhoren, dacht ik vaak terug aan de beginjaren, toen Theo soortgelijke toeschrijvingen verdroeg met sereniteit en de zekerheid dat decennia later, op basis van de feiten, de geschiedenis een objectief oordeel zal vellen.

Theo stuurde ons honderden (!) brieven met krantenknipsels, aanmoedigingen, suggesties en strategievoorstellen in Hamm - in de jaren zeventig en tachtig was er geen internet of brievenbus. In de "Info voor geweldloze organisatoren", het meer interne tijdschrift van de revolutionairen aan de basis, analyseerde hij de ontwikkeling van het verzet tegen de THTR in een reeks artikelen over 70 nummers. Gespecialiseerde artikelen in "Geweldloze Actie" van de Verzoeningsunie zijn toegevoegd. Ook al keken de heksenjagers minachtend neer op de onopvallende kleine geweldloze BI in Hamm - vredesonderzoekers en bewegingswerkers evalueerden met grote belangstelling onze ervaringen en experimenten met behulp van Theos-kritische rapporten van solidariteit.

Theo schreef over zijn ervaringen in Hamm en Dortmund in de tijdschriften "Geweldloze Actie" (Vereniging van Verzoeningen) en "Umweltmagazin" (Federale Vereniging van Burgerinitiatieven Milieubescherming). Met zijn 77 pagina's tellende brochure "Burgerlijke ongehoorzaamheid en democratie" in 1979 mengde hij zich in de discussie over vormen van verzet. De 56 pagina's tellende publicatie "Electricity Money Refusal", die samen met Michael Schweizer werd gepubliceerd, vormde een hele generatie geweldloze activisten. Met deze weldoordachte, mediarijke daad van ongehoorzaamheid kwam de nucleaire industrie in tientallen steden onder enorme druk te staan ​​(zie volgend artikel).

Toen in 2007 het internationale uraniumcongres in Dortmund plaatsvond, kwam Theo langs om ons weer te zien en deel te nemen aan een krachtige beweging die hij 34 jaar geleden hielp op gang te brengen. Het is ongelooflijk triest dat hij de komende decennia niet zal kunnen zien.

Verdere overlijdensberichten voor Theo Hengesbach staan ​​in Grassroots Revolution No. 345 (januari 2010) en onder www.kreuzviertel-verein.de te vinden.

Boycot van elektriciteitsbetalingen: met geduld en spuug ...

In mei 1978 besloot de geweldloze campagne voor milieubescherming om de weigering van elektriciteitsgeld te organiseren. Daar waren redenen genoeg voor, want VEW had op twee locaties in totaal vier kerncentrales in bedrijf, bouw of planning. Daarnaast is VEW lid van de Duitse Vereniging voor de opwerking van kernbrandstoffen, die verantwoordelijk is voor de bouw van de tussentijdse opslagfaciliteit voor kernafval in Ahaus en de opwerkingsfabriek in Gorleben.

Ongeveer een half jaar lang was er organisatie, materiaal ontwikkeld, folders verspreid, groepen en individuen aangesproken. Op de eerste algemene vergadering op 1 december 1978 werd besloten dat de 100 huishoudens tot nu toe zouden beginnen met de 1979% weigering in 10. Daarvoor wilden de deelnemers motiveringen voor hun boycot schrijven en deze brieven overhandigen aan het VEW tijdens een pre-kersthappening.

Kerstcadeau voor VEW

Het was drie dagen voor kerstavond toen een kleine demonstratiestoet, ongeveer 30 mensen, zich naar het VEW-hoofdkwartier begaf.

Terwijl er nog steeds nieuwe geschreven teksten waren over atoomenergie en de weigering om elektriciteit te betalen op de melodieën van oude kerstliederen, zag men een kerstman fietsen op een fiets, die zich onmiddellijk tot de demonstranten wendde. Is dit niet het VEW? Ja! Hij was hier voor het eerst en moest in zijn gouden boek kijken om te zien welke goede daden het VEW het afgelopen jaar had gedaan. Maar wat was dat? Er waren geen goede daden opgetekend in het gouden boek! Aan de andere kant was de lijst met wandaden in het zwarte boek des te langer; de weigering om elektriciteit te betalen leek nodig als een beetje hulp om beter te worden, en terwijl buiten nog liedjes gezongen werden, bracht een delegatie van het VEW bovengenoemde brieven mee. De VEW-vertegenwoordigers die ons ontvingen waren niet bijzonder vriendelijk, maar ze bevestigden zonder meer de ontvangst van de kerstpost. 's Avonds en de volgende dag was de vreugde groot: de televisie bracht een zeer goed bericht over de actie en de achtergrond, de regionale pers berichtte welwillend, soms zeer uitgebreid in het bovenregionale deel, zodat deze actie tot de beste behoorde in pers, wat er de afgelopen jaren in het milieubeschermingsgebied in Dortmund is gebeurd.

Reeds op de eerste algemene vergadering werd besloten om op 1 februari 1979 een gezamenlijke deponeringsactie uit te voeren om het begin van de actie in Dortmund duidelijk te laten zien. In tegenstelling tot de kerstactie hebben we deze keer onze komst naar het VEW niet aangekondigd.

Stortingspromotie

Kort voor het middaguur verzamelden we ons, opnieuw met zo'n 30-40 mensen, voor het VEW-klantencentrum in het stadscentrum, versierd met spandoeken en broodjes. Maar toen de bereidwillige elektriciteitsweigeraars hun 90% wilden betalen, gingen de deuren van het VEW op slot. Onzeker uitziende portiers en VEW-medewerkers maakten ons duidelijk dat we niet naar binnen mochten. Zelfs een poging om via een megafoon door de glazen deur te communiceren werd bruusk afgewezen. Ook ons ​​aanbod dat de deelnemers individueel en niet samen het gebouw betreden werd niet geaccepteerd. We hadden dus geen andere keuze dan een intern entertainmentprogramma te draaien en te praten met voorbijgangers en andere VEW-klanten die via de achterdeur van het VEW-gebouw binnenkwamen.

De situatie veranderde pas toen een door het VEW gebelde politieauto arriveerde. We zagen de agenten praten met VEW-medewerkers, toen kwamen ze naar ons, klaagden alleen dat er op de trompet werd geblazen door een demonstrant (schending van het Immissionsschutzgesetz), en plotseling opende Sesam. Degenen die weigerden elektriciteit te betalen, mochten individueel naar binnen en betalen hun 90%. De Westfälische Rundschau meldde heel correct: "VEW sloot de kassahal voor degenen die weigerden elektriciteit te betalen: pas na tussenkomst van de politie mocht iedereen individueel betalen."
De reden voor de verandering van het hart van VEW was waarschijnlijk dat ze in gebreke waren van acceptatie. Dat zou betekenen dat we niet nog een poging hadden gedaan om het geld te betalen, maar dat het VEW de aangeboden 90% van elk huishouden had moeten ophalen. Dit bespaarde hen huisbezoeken, maar moesten het nadeel accepteren dat de kassa door de vertraging een uur langer open moest dan gebruikelijk. De VEW-poortwachter gaf ons toen toe dat de hele affaire minder spannend had kunnen zijn als we meteen waren binnengelaten. Het gedrag van het VEW had echter een positief effect op ons, zowel in de pers als in het aanspreken van voorbijgangers. Dynamiek van geweldloze acties: repressie slaat terug op degenen die het beoefenen.

Dagelijkse flitser

Naast deze spectaculaire acties wordt hier natuurlijk veel detailwerk verricht. Dit geldt vooral voor de werving van deelnemers, waarbij we meer waarde hechten aan persoonlijke gesprekken met individuen en groepen dan aan hoge oplagen van folders. Om de deelnemers bij elkaar te houden en gezamenlijk werk te ontwikkelen, was er een feest en de oprichting van werkgroepen, die moesten helpen om door middel van feitelijk onderbouwde argumentatie zoveel mogelijk uit processen te halen. Ondertussen geniet ook de organisatiegroep een grotere populariteit.
Medio maart 1979 hadden ongeveer 135 huishoudens meer dan DM 1000 op de trustrekening overgemaakt, en elke week kwamen er enkele bij. VEW stuurde daarop aanmaningen, maar verklaarde deze gereed toen de betreffende weigeraar VEW belde en uitlegde waarom hij slechts 90% had betaald. Volgens onze informatie denken de VEW-advocaten nog na over hun eigen aanpak. Van onze kant verklaren we dat we de processen afwachten en dat we bereid zijn om daar een argumentatief geschil met het VEW aan te gaan.

Theo Hengesbach

Van: Grassroots Revolution No. 41, mei 1979

NRW heeft sinds de sluiting van de kerncentrales in Hamm, Würgassen en Jülich lange tijd zo goed als niets meer met de nucleaire industrie te maken gehad? -- Niet eens in de buurt!

De nucleaire erfenissen zorgen voor gevaren midden in het Ruhrgebied, daar zelfs in woonwijken. Niet alleen de 152.000 radioactieve splijtstofelementen uit de mini-THTR in Jülich, maar ook licht en middelradioactief materiaal uit Duisburg zullen in de toekomst naar de tijdelijke opslag in Ahaus worden gebracht.

Bijna niemand kent de GNS (Society for Nuclear Service) en nog minder mensen kennen de GNS-installatie voor kernafval in Duisburg-Wanheim. De nucleaire installatie grenst direct aan een woonwijk en ligt halverwege Jülich tot Ahaus. Op 14 november 2009 meldde de taz in verband met de goedkeuring voor nieuw kernafval aan Ahaus dat dit "laag- en middelactief" kernafval volgens GNS onder meer in de conditioneringsinstallatie Duisburg zou worden verdicht. Het GNS maakt onder meer gebruik van zogenaamde Mosaic II-containers, waarin sterk bestraald kernafval uit de kern van de reactorkernen wordt verpakt. Zelfs leeg wegen de containers ruim 10 ton.

Intussen werd bekend dat begin 2009 Indiaas kernschroot "voor een half jaar" in Duisburg werd opgeslagen. Bovendien mag GNS zijn gecomprimeerde kernafval tijdelijk "twee tot vier jaar" opslaan op het fabrieksterrein, aldus de Rheinischer Post (bron: Europaticker).

De Rheinische Post schreef op 30 november 11: "De Gesellschaft für Nukleartransporte, opgericht in 2009, werd in 1974 de Gesellschaft für Nuklear-Service (GNS). De vestiging in het zuiden van Duisburg is een van de vele locaties zoals Essen, Jülich , Mülheim of Ahaus De activiteiten van het bedrijf omvatten afvaldiensten voor kerncentrales, onderhoud, reparatie en ontmanteling van nucleaire installaties, brandstofopslag en de exploitatie van tijdelijke opslagfaciliteiten voor radioactief afval. In 1977 huurde GNS een plaats in Wanheim.1985 medewerkers zorgen voor de Friemersheimerstraat op het industrieterrein van de Sona-Präzisionsschmiede in Wanheim om ervoor te zorgen dat radioactief besmette materialen worden gereinigd en gereedgemaakt voor de tussenopslag in Gorleben en voortaan ook voor Ahaus.”

GNS is een dochteronderneming van de nucleaire groepen (48% EON, 28% RWE, plus EnBW + Vattenfall). In NRW exploiteert GNS ook een verdere conditioneringsinstallatie voor de ontmanteling van de kerncentrale in de in onbruik geraakte kerncentrale van Würgassen aan de Weser. GNS is ook sterk vertegenwoordigd in Jülich (o.a. met een van de drie Nedersaksische (!) staatsinzamelpunten) en is betrokken bij de bouw van het beglazingssysteem in Karlsruhe (bron: Europaticker).

Hoe sterk de nucleaire industrie ook in het Ruhrgebied vertegenwoordigd is, blijkt uit het GNS-persbericht van 4 december 12, waarin de verhuizing van het GNS-hoofdkwartier naar Essen-West in 2009 wordt aangekondigd. Op het hoofdkantoor werken minimaal 2011 mensen.

De Rheinische Post citeert de perswoordvoerder van de GNS, Michael Köbl, als volgt: "Sinds 1985 zijn we actief in Duisburg. Sindsdien zijn er constant transporten geweest. Voor Duisburg verandert er niets", zei hij gisteren toen onze krant ernaar vroeg onze krant. Voor zover hij weet, vinden er wekelijks twee transporten van zwak of matig verontreinigde stoffen plaats door Duitsland.

In een persbericht spreken de burgerinitiatieven de pogingen van Köbl om het te bagatelliseren tegen: "Blijkbaar zal de uitbreiding van de conditioneringsinstallatie op middellange termijn tot capaciteitsproblemen leiden voor de opslag van het gecomprimeerde kernafval. Aangezien de opslaghoeveelheid ter plaatse beperkt is "Ahaus moet nu als tussenbuffer dienen voor de beoogde eindberging vanaf 2014. Dit verklaart dus in onze ogen de ongebruikelijke beperking van de standplaatsvergunning Ahauser tot maximaal tien jaar", legt Felix Ruwe van BI uit. Geen kernafval in Ahaus".

"De nucleaire industrie stikt in haar eigen kernafval. Ahaus wordt verondersteld het verzamelbassin te worden voor de snelgroeiende berg kernafval. Maar na de dramatische ervaringen in de" testopslag "schacht ASSE, weet niemand of kernafval zal ooit worden opgeslagen in de eveneens ongeschikte Konrad-schacht Er zullen mensen zijn in Ahaus en Duisburg, waar het kernafval zich al opstapelt. Duisburg zal bijzonder zwaar worden getroffen door de geplande nucleaire transporten. Of het nu per vrachtwagen of trein is - in beide gevallen de nucleaire afval zal midden door drukke woonwijken rijden. Daarentegen zal het ook in Duisburg zijn. Er zijn protesten, omdat Duisburg een kernafvalhub moet worden ", zegt Willi Hesters van de actiealliantie Münsterland tegen nucleaire installaties.

Bij het Federaal Bureau voor Stralingsbescherming lopen sinds 2006 goedkeuringsaanvragen voor 150 transportcontainers uit La Hague (Frankrijk). Het transport van deze containers naar de interim-opslag in Ahaus start in de komende jaren. 11.11/2009 In XNUMX werd goedkeuring verleend voor het plaatsen van middel- en laagradioactief afval van de exploitatie en de ontmanteling van oude nucleaire installaties. Deze transporten zouden dit jaar kunnen gaan rijden.

En de exploitanten van de Ahaus-opslagplaats voor brandstofelementen uit Jülich willen ook meer wielen in Ahaus opslaan. Het goedkeuringsproces voor de opslag van nieuw kernafval in Ahaus is volledig gesloten voor het publiek.

Al in 2007 begonnen de voorbereidingen voor de tentoonstelling over structuurverandering in het Ruhrgebied, die in het kader van het nieuwe RuhrMuseum op het terrein van de Zeche Zollverein in Essen te zien zal zijn. Deze permanente tentoonstelling vormt een kernonderdeel van de activiteiten voor de Culturele Hoofdstad van Europa RUHR.2010.

Het burgerinitiatief voor milieubescherming in Hamm is vertegenwoordigd met twee exposities. Een daarvan is een folder uit 1990, waarop een lezing van de spreker van het BI Ahaus in Hamm wordt aangekondigd. Het draagt ​​de kop "THTR-Müll: Just away from Hamm ?!"

Het bevat een karikatuur van de Westfaalse Anzeiger-tekenaar Fritz Brümmers, die de radioactieve splijtstofelementen van de "Gaules" THTR, die zich op handen en voeten uitstrekt, afschildert als paardenpoep die niemand meer wil hebben.

De tweede tentoonstelling bestaat uit een poster die verwijst naar de driedaagse trektocht van de "boeren en consumenten tegen atoomenergie" door het Ruhrgebied van 10 juli 1986.

Een paar weken na het incident in de THTR en de ramp in Tsjernobyl reden boeren met hun tractoren in een sensationele tocht met stops en rally's in Dortmund en Essen naar de NRW-deelstaathoofdstad Düsseldorf om druk uit te oefenen op de sluiting van de THTR in Hamm.

Deze exposities laten de bezoekers van het RuhrMuseum zien dat er in het Ruhrgebied serieuze en uiteindelijk succesvolle weerstand is geweest tegen nucleaire risicotechnologie. U bevindt zich op het zogenaamde 6-meter-niveau van de kolenwasinstallatie in de sectie "Geschiedenis" (die begint met de industrialisatie van het Ruhrgebied), hoofdstuk "Structurele verandering", onderwerp "Crises en protesten", dat zich bezighoudt met onder meer de energiecrisis.

De twee exposities zijn geenszins een nostalgische terugblik op vervlogen tijden, maar zijn zeer actueel: de THTR-brandstofelementen van de cartoonist Brümmer zullen misschien dit jaar 2009, maar zeker 2010 weer op een riskante reis worden gestuurd. Mogelijk door het Ruhrgebied. Het zijn de 152 ballen die zijn opgeslagen in 300.000 wielcontainers van de kleine THTR in het Jülich Research Center die naar Ahaus moeten worden vervoerd.

Op zondag 20 december 2009 om 14 uur vindt voor de tussenopslag in Ahaus een landelijk georganiseerde demonstratie plaats tegen de geplande transporten van kernafval. Op de verjaardag van Tsjernobyl op 24 april 2010 is Ahaus al geselecteerd als een van de drie landelijke demonstratielocaties.

Vertegenwoordigers van BI Hamm zijn door het RuhrMuseum uitgenodigd om deel te nemen aan de openingsceremonie van de tentoonstelling op 9 januari 2010. Als premier Jürgen Rüttgers, burgemeester en vertegenwoordigers van de federale regering daar de welkomstwoorden uitspreken, zal ook de anti-nucleaire beweging aanwezig zijn. Maar dat is al 35 jaar zo, want zo oud wordt Hammer BI volgend jaar.

***

top of page

***

***

top of page

***